De jeugdzorg… een veelkoppig monster
Deze week kregen wij via de mailbox het bericht: “Wat denkt WijApeldoorn over de jeugdzorg?”. Dat is geen eenvoudige vraag. Want er speelt heel wat in de jeugdzorg. Gemeenten zijn sinds 2015 verantwoordelijk voor jeugdzorg, werk en inkomen en zorg aan langdurig zieken en ouderen. In een recent bericht in de Trouw stelden een wethouder en senator: De decentralisatie van de jeugdzorg is mislukt, daarom hopen wij vurig op een terugkeer van een landelijke regeling.
In de meerjarenprogrammabegroting van de gemeente Apeldoorn wordt het woord jeugd en jeugdzorg 304 keer genoemd. Op papier lijkt er dus genoeg aandacht. Maar de werkelijkheid is dat we het al jaren niet goed voor elkaar hebben. Het probleem van de jeugdzorg is een veelkoppig monster. Gemeenten stellen: “wij kunnen er niets aan doen, wij kunnen het niet oplossen.” Toch is het relatief eenvoudig, we moeten de hulpvraag centraal stellen en niet het geld. Je kunt je dan afvragen of we wel rond gaan komen met het geld, maar dat valt best wel mee als we ‘omdenken’. De gemeente moet voor jeugdzorg het geld besteden wat nodig is. Als de jeugdzorg met minder geld kan dan doen we dat, moet er geld bij moet dan moeten we dat ook doen.
“We moeten zorgcowboys weren uit de zorg en zeker uit de jeugdzorg.”
Het belangrijkste is dat er meer geld terecht moet komen bij de uitvoering en minder naar de managementlaag en naar allerlei onnodige schriftelijke verantwoordingen. We moeten zorgcowboys weren uit de zorg en zeker uit de jeugdzorg. Contracten moeten gegund worden omdat er deskundigheid is en niet omdat iemand goede vriendjes met iemand anders is. We moeten dus meer doen met het geld wat er al voor jeugdzorg is. En is het geld op, dan moeten we nieuw geld zoeken, de hulpvraag is leidend.
“En dus blijft de hulp voor kinderen die het ECHT nodig hebben zwaar achter!”
Wij willen minder aanbieders, maar wel oog houden voor gespecialiseerde zorg die slechts enkelen bieden. Wat je ziet is dat de jeugdzorg zich vooral concentreert op de ‘eenvoudige gevallen’ die met vier sessies, een online hulpprogramma en een ‘aai over de bol’ geholpen kunnen worden (op papier dan). Voor die situaties kunnen de zorgleveranciers vervolgens wel de hoofdprijs incasseren. Maar bij meervoudige problematiek, bijvoorbeeld complexe gezinssituatie en ADD of Autisme in relatie tot lichaamsdysforie, dan geeft men snel niet thuis en antwoord: “dat is te ingewikkeld voor ons.” En dus blijft de hulp voor kinderen die het ECHT nodig hebben zwaar achter! Het gaat dus niet alleen om geld, maar ook om de juiste zorg, op het juiste moment voor de juiste kinderen en jeugd.
“WijApeldoorn wil liever hulp inzetten aan de voorkant…”
Wij moeten inzetten op meer preventie in de jeugdzorg. Als je bijvoorbeeld uithuisplaatsingen kunt voorkomen doordat je er op tijd bij bent, dan bespaart dat veel geld, maar ook veel leed. Er zijn echter ook jongeren die van huis vluchten en een zwervend bestaan gaan leiden. WijApeldoorn wil liever hulp inzetten aan de voorkant, als meervoudige problemen nog een enkelvoudig aandachtspunt is. Wij moeten vroegtijdig kijken naar vragen die goed te behandelen zijn bij een snelle diagnose. Dan hoeft het geen complex meervoudige situatie te worden waar niemand meer van weet wat ze er mee aan moeten.
“Ondertussen verergeren de problemen, jeugdigen vallen uit van school en komen thuis te zitten.”
Als ouders al de durf hebben om bij een probleem aan de bel te trekken krijgen ze te horen: “Het is de leeftijd.”, “We moeten het even aanzien.”, of “Wellicht heeft u er wat aan als u deze digitale brochure doorneemt.”. Daar moeten we van af. Als mensen om hulp vragen, dan hebben ze in hun hoofd al 10 stappen gezet en afwegingen gemaakt. Als mensen eindelijk op een wachtlijst terecht zijn gekomen, dan is de desillusie groot als men na drie maanden wachten te horen krijg: “Wij zijn niet de juiste organisatie voor je.” En dan komt men op een andere wachtlijst, in de hoop dat men daar wel geholpen kan worden. Ondertussen verergeren de problemen, jeugdigen vallen uit van school en komen thuis te zitten. Of erger: op straat te staan. Ouders komen om hulp vragen omdat ze oprecht het beste voor hun kind willen. Neem daarom ouders en verzorgers serieus bij hun vraag; zorg voor de juiste zorgbemiddeling en laat de vraag leidend zijn en niet het aanbod. Apeldoor heeft 21 miljoen Euro over op de jaarrekening. WijApeldoorn vindt dat we daar best een deel van kunnen gebruiken voor extra en noodzakelijke zorg voor jongeren.
Betere jeugdzorg? Juist nu! WijApeldoorn! Lijst 13.
